Żurek i barszcz biały – zupy nie tylko na święta

Ostatnio z rzadka już spożywamy obiady z dwóch dań. Przez ciągły pośpiech, a przez to konieczność natychmiastowego nasycenia się, często porzucamy myśl o zupie, wybierając potrawy, które kiedyś podawane były z reguły jako to drugie danie. Jednakże na wskroś polskie zupy, jak barszcz biały oraz żurek, będą z nami jeszcze długo. Nawet jeśli samemu gotujemy je już tylko okazjonalnie, to cały czas stanowią one stały punkt na karcie dań lokalów oraz restauracji z rodzimą kuchnią, a także są powszechnie stawiane na stołach w trakcie świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy.

Żurek to nie barszcz biały – główne różnice

Kiedy zapyta się obywatela polski o białą zupę gotowaną na zakwasie z mąki, to z miejsca przytoczy on albo żurek albo barszcz biały. Masa osób nawet nie rozróżnia, iż to dwa odmienne potrawy, stosując te nazwy zamiennie. Tymczasem zwyczajowo barszcz biały przyrządza się z zakwasu mąki pszennej, żurek zaś – z zakwasu na mące żytniej. Jednak to nie wszystko, co dzieli te zupy, aczkolwiek należy stanowczo zaakcentować, iż nie ma jednego obowiązującego przepisu na barszcz biały i kolejnego na żurek. Sztuka kulinarna jest bowiem sztuką, a każda kompozycja składników odzwierciedla zdolności kucharza oraz jego indywidualne smaki. Co jednakże da się wyróżnić to fakt, iż w barszczu białym na ogół znajduje się więcej grzybów i włoszczyzny. Barszcz zabiela się także tradycyjnie mlekiem, a do jego zakwaszenia w zastępstwie zakwasu mącznego można użyć sok z ogórków kiszonych czy z kapusty kwaszonej. Tymczasem z żurkiem sprawa jest nieco bardziej zagmatwana, gdyż w ramach tej rodziny zup wyróżnia się 3 rodzaje:
– gęsty, kwaskowaty żur przygotowywany na ogół z dużą ilością ząbków czosnku, także na zakwasie z mąki owsianej i gryczanej, serwowany z kawałkami ziemniaków;
– lekki, nie za gęsty żurek, zabielany sowicie śmietaną i doprawiany sporą ilością majeranku, podaje się go najczęściej z jajkiem oraz pieczywem;
– oraz zalewajkę – a więc “chudą” zupę, w której kawałki ziemniaków gotuje się na zakwasie chlebowym albo żytnim.

Zakwas na żurek i barszcz biały? Zrobić na własną rękę, a może kupić?

Wykonanie zakwasu na wyszczególnione powyżej zupy jest łatwe, aczkolwiek nie każdemu wyjdzie za pierwszym razem. W literaturze kulinarnej przeczytać można dziesiątki instrukcji, jak zrobić zakwas, z których warto skorzystać. Stosując jednakże domowy zakwas należy zaplanować przyrządzanie zupy z kilkudniowym wyprzedzeniem. W związku z tym, gdy chęć np. na żurek zaatakuje was ni stąd, ni zowąd, warto wykorzystać gotowy zakwas, który dostępny jest w wygodnych butelkach, które wystarczają na ugotowanie posiłku dla całej rodziny. W sklepach z żywnością, zarówno tych online, jak i stacjonarnych, bez trudu kupimy zakwasy z mąki pszennej oraz żytniej, na bazie których ugotujemy sycący biały barszcz i tradycyjny żurek śląski bądź staropolski.